blog 17: Time is right, verbreek de stilte
Toen was daar Donald Trump, die zei dat je vrouwen in hun kruis mag grijpen. Die zei dat mensen met macht en geld overal mee weg kunnen komen. De wereld was verbijsterd en woest. De women marches kwamen in beweging. En toch, hij kwam ermee weg. Net als Harvey Weinstein er al die jaren mee weg kwam.
En toen was daar #MeToo. Vrouwen lieten Harvey Weinstein er niet langer mee wegkomen. Ze lieten veel mannen, die dachten dat macht en geld ze een vrijbrief gaf, vallen. Ze pikten het niet langer en grepen met #MeToo de macht om seksisme op een gevoelige manier in het kruis te grijpen. Iedereen weet nu waar (ongeveer) de grens ligt tussen aanvaardbaar en onaanvaardbaar gedrag. En dat je niet overal mee weg komt.
En toen was daar Time Magazine en de jaarlijkse verkiezing van de persoon van het jaar 2017: Dat zij
n de vrouwen achter #MeToo! Als we Time Magazine mogen geloven heeft #MeToo een beweging gestart die de wereld voorgoed heeft veranderd. Op de voorpagina heten de vrouwen achter #MeToo ‘The Silence Breakers – the voices that launched a movement.
Ook mannen traden toe tot de Silence Breakers movement, soms schoorvoetend, soms dapper. Het gesprek met en tussen mannen komt op gang. Zij knikken niet alleen instemmend en aanmoedigend naar deze dappere vrouwen. Ze zoeken naar hun eigen rol en positie in de wereld van grensoverschrijdend gedrag. In de afgelopen zestien dagen hebben zich ruim 1200 mannen in de White Ribbon Campagne uitgesproken tegen geweld tegen vrouwen. Middelbare scholen organiseren samen met het Emancipator Imagine-project een gesprek tussen hun leerlingen en peer-educators over seksualiteit. En in deze blog-marathon hebben we inmiddels rond de vijftig blogs ontvangen en zien ons gelukkig ‘genoodzaakt’ door te gaan met de marathon.
In deze blogs stellen mannen zichzelf en andere mannen vragen over de positie van mannen. Ieder vanuit zijn eigen invalshoek. Hoe lang nog accepteren we seksistische grappen en kleedkamerpraat? Hoe lang nog accepteren we de dubbele moraal, ongelijke behandeling, victim blaming? Wat hebben mannen te winnen of te verliezen als ze geweld tegen vrouwen afzweren en in hun omgeving aan de kaak stellen?
Hoe onschuldig incidenten en grapjes ook lijken, dit alledaags seksisme vo
rmt het fundament waarop grotere misstanden rusten: nafluiten, naroepen, beledigen, lastigvallen, vernederen, stalken en bedreigen. Of erger: aanranding, mishandeling, verkrachting, moord … Mannen zien dat zij een rol kunnen spelen bij het voorkomen van alledaags seksisme en de escalatie daarvan.
Het afgelopen jaar laat de logica van deze piramide zien. Denk aan de openbare grappen, bijvoorbeeld in het TV-programma ‘Neem je zwemspullen mee’, waar deelnemers moeten raden of een vrouw zwanger is of ‘gewoon’ dik. Denk aan de man die het een goed idee vond om zijn iphone onder een vrouwenrok te houden. Denk aan de georganiseerde uitdaging – ‘Zou je haar doen?’ – op Geen Stijl en Dumpert. Denk aan de bangalijsten en slutshaming bij studentenvereniging Vindicat. En denk aan de verkrachting en moord op Anne Faber, en het seksueel misbruik en moord door twee 14 jarige jongens. Het is een kleine greep van de ellende die boven water kwam. Daaronder ligt nog een ijsberg van alledaags en extreem seksisme.
Er is nog een wereld te winnen. Want voor wie dacht dat de vrouwen achter #MeToo en een aantal solidaire mannen aan die vanzelfsprekendheid van dagelijks seksisme en (seksueel) geweld een einde hebben gemaakt, was daar plotseling Radio 538. Een ingehuurde streaker joeg zangeres Maan de stuipen op het lijf. Presentator Frank Dane lag samen met zijn sidekick onder tafel van het lachen. Dane deed het af als “een incident, een uit de hand gelopen grapje”. En hij kwam er mee weg.
Hoe lang nog komen de misdadigers en domme grappenmakers hiermee weg? Wanneer behoort het vanzelfsprekende van alledaags seksisme tot het verleden? Daarvoor is het nodig dat de #MeToo-beweging in beweging blijft. Daarvoor zijn nieuwe helden nodig, de vrouwelijke helden van #MeToo én mannelijke helden, die zich blijven uitspreken, die steeds weer ingrijpen, die nooit meer zwijgen en die andere mannen er niet meer mee laten wegkomen.
En er zijn nieuwe mannelijke helden. De zanger van de Britse band Architects, Sam Carter, onderbrak het concert op Lowlands om een aanrander in het publiek tot de orde te roepen. De zanger Tim Krol roept zijn (mannelijke) collega’s op om radio 538 te boycotten. Hij staat daarmee op tegen de mensen die hem helpen om succesvol te worden. Misschien zijn dat wel de grootste helden: zij die het risico nemen baan, opdrachten of klanten te verliezen. Net zoals de vrouwen achter #MeToo opstonden tegen hun brood’heer’.
De beweging is ingezet. Geweld tegen vrouwen is een mannenprobleem geworden. Het debat erover wordt ook tussen en met mannen gevoerd wordt. Maar laten we niet te vroeg de vlag uitsteken. De misplaatste streaker-actie bij 538 en vele andere incidenten laten zien dat de beweging de wereld nog niet voorgoed heeft veranderd. Er is nog een lange weg te gaan tot de mannen achter #spreekjeuit de titel person of the year krijgen.
