Blog 10. Patrick Timmermans: Hoe begeleid je jouw zoon in zijn seksualiteit?

Dit is blog 10 in de White Ribbon-blogmarathon. Ook meebloggen tegen geweld tegen vrouwen? Kijk hier.

Geweld tegen vrouwen en seksualiteit zijn sterk met elkaar verbonden. In seksualiteit ligt dan ook een mooie sleutel voor mannen om op een gelijkwaardige en respectvolle manier met vrouwen om te gaan. Een gezonde seksuele ontwikkeling ligt dan ook aan de basis hiervan, en dat begint al vroeg. De gemiddelde jongen is negen jaar wanneer hij interesse begint te krijgen voor meisjes, en nieuwsgierig wordt naar alles dat met seks te maken heeft.

Ik weet nog goed dat ik als jongen nieuwsgierig was naar seks. Eerder nog dan dat ik verliefde gevoelens had voor meisjes. In die tijd bladerde ik graag door de lingeriesectie van de Wehkamp, of een tijdschrift met blote vrouwen dat in de leesmap zat. Dit deed ik stiekem. Dit was iets van mij. En er zat ook schaamte op, omdat ik bij mijn ouders, en vooral mijn vader, het idee had dat ze me er belachelijk over zouden maken. Mijn vader had een onvolwassen houding als het om seks ging.

Mijn vader deed weleens een poging om een gesprek aan te gaan over masturberen en klaarkomen. Wat ik me daar van herinner, was dat het heel plat was. Zo plat als de schunnige grapjes waar hij van hield. Dat stond haaks op de intimiteit die ik ervoer rondom mijn seksualiteit. Ik voelde me dan ook niet gezien of serieus genomen door hem. Mijn moeder wist er trouwens ook geen raad mee. Zo kwam ze een keer mijn kamer binnen toen ik met mezelf bezig was. Via mijn vader kreeg ik dat terug op dezelfde platte manier. Ik schaamde me kapot. Dit alles heeft ertoe geleid dat ik me vrij eenzaam voelde in mijn seksuele ontwikkeling.

Nu heb ik zelf een zoon van negen. En ik zie zijn interesse voor seks en meisjes groeien. Prachtig en herkenbaar om te zien. Al langere tijd zit hij weleens met zijn hand in zijn broek en weet ik dat hij zichzelf aan het voelen is. Ik zeg daar niks over en laat hem zijn gang gaan.

Over seks begint hij steeds meer te praten als een stoer ding samen met zijn vriendjes. Dat vind ik soms wel een lastige, omdat het zo neerbuigend lijkt. Niet over meisjes, het gaat dan over ‘seksen’ in zijn algemeenheid. Ik laat hem erover vertellen en luister. Ik weet dat dit een manier is om zijn interesse in seks ruimte te geven. En wat betreft het leuk vinden van meisjes, daar krijg ik de eerste tekenen van. Laatst hadden we het over wie welk meisje het leukste vindt van een populaire tekenfilmserie.

Ik herken mezelf in hem, en ik weet dat ik het onderwerp seksualiteit niet zomaar op tafel moet leggen. Dan klapt hij dicht omdat er dan iets moet en hij een druk ervaart. Met hem praten over seksualiteit moet uit hem komen. Niet als een voorgekauwd praatje over de bloemetje en bijtjes, en wel beschikbaar zijn op het moment dat er vragen vanuit hem komen. Het gaat er bij hem om het creëren van een veilige setting waarin hij zich gehoord, gezien en gesteund voelt. Dan kan er een gesprek ontstaan over hoe het voor hem is, hoe het voor mij was, en hoe ik als volwassen man kijk naar seksualiteit.

Hierin zit een belangrijke sleutel voor een gezonde seksuele ontwikkeling van jongens. Een vader, of mannelijk rolmodel, die beschikbaar is voor zijn nieuwsgierigheid en hem ziet in hoe hij ermee omgaat. Ik denk niet dat er één vastomlijnde methode is, omdat elk kind uniek is. Natuurlijk helpt het wel om als vader informatie paraat te hebben, zoals het boek ‘Ben jij ook op mij?”. De basis is hem erin leren kennen en het geven van veiligheid, vertrouwen en beschikbaarheid. Dit is voor mij ook een ontdekkingstocht, omdat hij mijn eerste kind is, waarbij ik mijn eigen seksuele ontwikkeling opnieuw onder de loep neem. En ik verwacht hiermee dat de gesprekken snel genoeg gaan over respect voor meisjes en consent.

Wat dit blog nu bijzonder maakt, is dat ik de avond na het schrijven ervan een mooi gesprekje met mijn zoon had over seksualiteit. Hij begon na het avondeten aan tafel te vertellen over ‘seksen’, waarschijnlijk naar aanleiding van iets op school met vriendjes, en ik luisterde naar hem en kon een brug maken naar het belang van het respecteren van je eigen grenzen en die van de ander. Op een relaxte manier die duidelijk bij hem aankwam. Daarna ging het gesprek weer ergens anders over. Bijzonder in de context dat ik er nu zo over aan het schrijven ben.

Samenvattend is mijn advies voor vaders die bij willen dragen aan het stoppen van geweld tegen vrouwen, om zich te verdiepen in de seksuele ontwikkeling van hun zoon. Om hem te leren kennen daarin, te zien, te erkennen. Gebruik je eigen seksuele ontwikkeling als uitgangspunt. Van daaruit kan je je met hem verbinden en de sfeer creëren waarin je naast hem kan staan in deze bijzondere reis van jongen naar man.