Mannen, stop geweld tegen vrouwen

Mannen, stop geweld tegen vrouwen

Vandaag is het Internationale Vrouwendag en dus een goede gelegenheid om mannen aan te spreken op hun rol als het gaat om geweld tegen vrouwen. De daders van geweld tegen vrouwen zijn namelijk vrijwel altijd mannen. Als we geweld tegen vrouwen willen stoppen dan is het noodzakelijk dat mannen de verantwoordelijkheid nemen om zichzelf te emanciperen.

Uit onderzoek van European Union Agency for Fundamental Rights blijkt dat 45% van de vrouwen in Nederland ooit fysiek en/of seksueel geweld heeft meegemaakt. Bijna driekwart is ooit seksueel geïntimideerd en één op de tien vrouwen is verkracht. Opvallend is dat de eigen woonomgeving vaak de meest onveilige plek is voor vrouwen: zo is één op de vijf vrouwen ooit fysiek mishandeld door een partner of ex-partner.

Deze cijfers zijn nog maar het topje van de ijsberg. Vrouwen in gemarginaliseerde posities, zoals trans vrouwen, vrouwen met een beperking, sekswerkers en ongedocumenteerde vrouwen, hebben nog vaker te maken met geweld. Ook buiten Nederland is er sprake van geweld tegen vrouwen. Denk bijvoorbeeld aan de honderdduizenden vrouwen die zijn verkracht in oorlogsgebieden. Of de 200 miljoen vrouwen die slachtoffer zijn van vrouwelijke genitale verminking.

Het patriarchaat

Geweld tegen vrouwen is een wereldwijd probleem en het uit zich in verschillende culturen op verschillende manieren. Maar het systeem dat hieraan ten grondslag ligt is het patriarchaat. In de woorden van bell hooks:

“Patriarchy is a political-social system that insists that males are inherently dominating, superior to everything and everyone deemed weak, especially females, and endowed with the right to dominate and rule over the weak and to maintain that dominance through various forms of psychological terrorism and violence.”

Het patriarchaat vertelt mannen dat zij sterk moeten zijn, dat ze hun gevoelens moeten onderdrukken om ‘echte’ mannen te kunnen zijn. Want echte mannen huilen niet. Het is deze patriarchale invulling van het concept van mannelijkheid dat ten grondslag ligt aan veel ellende die zich afspeelt in deze wereld. De patriarchale man die niet in contact staat met zijn gevoelsleven weet namelijk niet beter dan problemen op te lossen met agressie of geweld. Dat uit zich in repressie, onderdrukking en marginalisering. Op microniveau vertaalt zich dat naar onder andere verbaal, emotioneel en fysiek geweld en op macroniveau naar geweld met wapens, bommen en oorlogen.

Vrouwen zijn vaak slachtoffer van dit geweld. Maar niet alleen vrouwen zijn het slachtoffer van het patriarchaat, het gaat ook om non-binaire personen, trans mannen, homoseksuele mannen, feminiene mannen en eigenlijk iedereen die niet voldoet aan het ‘perfecte’ beeld van de sterke slimme witte blonde heteroseksuele cis man met blauwe ogen. Maar zelfs deze ‘perfecte’ man wordt onderdrukt door het patriarchaat. Want ook hij mag niet praten over zijn gevoel of uiting geven aan zijn ‘feminiene’ kanten in deze patriarchale samenleving.

Verantwoordelijkheid van mannen

Het patriarchaat onderdrukt zowel vrouwen als mannen en beiden houden dit systeem in stand. Maar het zijn altijd al mannen geweest die vrouwen, maar ook andere mannen, het meeste geweld aandoen. Wat dat betreft ligt er dan ook hoofdzakelijk een verantwoordelijkheid bij mannen om hier verandering in te brengen. Die verandering is hard nodig. Want als ik een blik op de wereld om ons heen werp dan lijkt de macht van het patriarchaat alleen maar toe te nemen.

De seksist met de meeste macht is natuurlijk Donald “Grab Them By The Pussy” Trump. Maar ook in Brazilië is een misogynist president geworden. Jair Bolsonaro staat bekend om zijn seksistische uitspraken, waaronder ook de boodschap aan een vrouwelijke volksvertegenwoordiger dat hij haar niet zou verkrachten omdat ze te lelijk zou zijn. Hier in Nederland hebben we Thierry Baudet, die beweert dat vrouwen willen dat je hun nee niet accepteert en dat vrouwen het liefst overrompeld, overheerst en overmand willen worden. Deze politieke figuren zijn het boegbeeld van een groeiende beweging van verongelijkte mannen die het feminisme aanwijzen als de oorzaak van alle ellende in hun leven.

Het moge duidelijk zijn dat ik denk dat feminisme juist de oplossing is voor de problemen van deze mannen. Het is juist de patriarchale mannelijkheid die deze mannen proberen te verdedigen die de oorzaak vormt van hun problemen. Patriarchale mannelijkheid met haar focus op competitie gaat immers hand in hand met het kapitalisme dat ten grondslag ligt aan de kwetsbare economische positie van gros van deze boze mannen.

Tijd voor verandering

Mannen, het is tijd om in actie te komen. Het is tijd dat wij een halt toeroepen aan geweld tegen vrouwen. Daarvoor is het noodzakelijk dat wij een kritische blik werpen op onze eigen positie in deze samenleving. Wij moeten ons eigen denken en handelen veranderen als we willen dat de wereld veranderd. Het is tijd dat wij onszelf losmaken van patriarchale mannelijkheid. Het is tijd dat wij op een andere manier invulling gaan geven aan mannelijkheid.

Laten we aan onszelf werken. Laten we eigenschappen zoals zorgzaamheid en kwetsbaarheid omarmen. Laten we onze gevoelens erkennen en erover praten. Laten we compassievol, liefdevol en empathisch zijn. Laten we luisteren naar wat vrouwen zeggen en lezen wat vrouwen schrijven. Laten we vrouwen serieus nemen en ruimte maken zodat vrouwen gehoord worden en in plaats van dat wij zelf het woord nemen. Laten we nooit stilzwijgend toekijken als vrouwen worden aangevallen op straat. Laten we elkaar aanspreken als we zien dat men zich schuldig maakt aan seksisme. Laten we ons aansluiten als bondgenoten bij vrouwen die leiding nemen. Laten we solidariteit tonen met alle vrouwen wereldwijd door morgen mee te lopen met de Women’s March in Amsterdam!