Blog 12. Ton van der Kroon: Boris, Bibi, Bannon, Baudet, Bolsonaro en andere bobo’s: Het bastion van de witte man

Dit is blog 13 in de White Ribbon-blogmarathon. Ook meebloggen tegen geweld tegen vrouwen? Kijk hier.

Crisis van mannelijkheid

Van alle crisissen in de wereld – de milieucrisis, de klimaatcrisis, de vluchtelingencrisis, de astronomische schuldenberg en nog zo wat- lijkt één crisis steeds acuter en nijpender te worden: de crisis van mannelijkheid. Als we naar de wereldleiders van vandaag kijken, dan zitten we met een gigantisch probleem in onze maag. We zitten opgezadeld met mannen die tappen uit het oude vaatje van machismo en sexisme, dictatoriaal en autoritair gedrag, of ronduit onbenulligheid en debiliteit. De koning is dood en de nar is aan de macht, zoals blijkt uit het huidige leiderschap van bijvoorbeeld Donald Trump en Boris Johnson. Het ware presidentschap is gesneuveld en wordt vervangen door jokers die van de politiek een treurig en lachwekkend schouwspel maken. Het doet nog enigszins komiek aan, omdat we dagelijks kunnen smullen van een doorlopende soapserie, ware het niet dat er zulke belangrijke zaken op het spel staan. Siberië en de Amazone stonden deze zomer in brand, het ijs van Groenland smelt in ijzingwekkend tempo en meer dan 70 miljoen mensen zijn wereldwijd op de vlucht. Willen we alle crisissen en uitdagingen die momenteel in de wereld spelen te lijf gaan, dan zullen mannen als eerste bij zichzelf te rade moeten gaan.

Het probleem van de witte man

Het blijken namelijk vooral witte mannen tussen de 40 en 60 te zijn die blijk geven van een hardnekkig patroon van ontkenning, egoisme, hebzucht, angst voor buitenlanders, en gebrek aan zelfreflectie. Zo worden Greta en de Belgische Anuna vooral door oudere witte mannen belachelijk gemaakt of aangevallen. Een vijftiger merkte villein op dat de zestienjarige Anuna nog niet eens weet of ze een jongen of een meisje wil zijn. Een andere grijzende man, Andrew Bolt, schrijft over Greta: ‘I have never seen a girl so young and with so many mental disorders’. De nederlandse politicus Baudet gaat op Twitter nog een stapje verder in het besmeuren van het zestienjarige meisje: ‘Haha. Dat dit vroegrijpe Alice Miller-syndroom mag ‘speechen’ in het Europees Parlement,’ schrijft Baudet. ‘Laten we de kneuzen die meejanken met dit narcistisch pubertijdsperikel vervangen en verslaan.’ De witte man voelt zich aangevallen in zijn veilige bastion en slaat hard terug. In Belgie is het de Vlaamse jongerenbeweging ‘Schild en Vrienden’ die grossiert in homo -, joden- en vrouwenhaat, hakenkruizen en wapens.

De intriganten

De boosheid van de witte man wordt gevoed door een aantal boosaardige raadgevers en intriganten. In Amerika waren dat Bannon en Bolton, in Groot Britannie vormden Boris Johnson, Nigel Farage en Jacob Rees Mogg de stokers van de Brexit. Erudiete en elitaire clowns die met veel universitaire flair, grootspraak en leugens het land ten gronde richten. Het lijken studenten die het corpsleven nog niet ontgroeit zijn.  Ze houden ervan om te confronteren en te bruskeren. Ze goochelen met waarheid, leugen en dualiteit waardoor het voor niemand meer helder is wat er werkelijk gaande is. Zolang de ware koning ontbreekt, en het land een gezond leiderschap mist, ziet de nar zijn kans om op de troon te gaan zitten. De witte middelbare man geeft zich niet zomaar gewonnen. Hij hoopt koste wat koste het oude bastion van mannelijke witte dominantie te behouden. Steve Bannon richt zelfs serieuze academies op in Europa om jonge witte mannen op te leiden tot de nieuwe aanvoerders van Europa.

De vijand

Het feit dat jongeren, homo’s en lesbiennes, zwarten en zoveel andere groepen deel gaan uitmaken van de dominanten westerse cultuur – en dat wij steeds meer deel worden van een wereldcultuur – is voor veel witte mannen een bedreiging van hun identiteit. Het grootste gevaar zijn echter de Moslims, die met miljoenen onze kant opkomen om ons de Sharia, de Jihad en de Koran op te leggen, zo vreest de witte man. De moslims zijn de perfecte verbeelding van het Kwaad, de Vijand, de Aartsrivaal: donkere huid, geboerkaadte vrouwen en een duistere religie. Ze vormen het schrikbeeld van onze diepste angst. In onze geest veranderen hulpbehoevende vluchtelingen in een leger van Orks en White Walkers waar alleen een gigantische muur ons van kan redden. Het is de muur van onze eigen kortzichtigheid en xenofobie die ons verder isoleert van de rest van de mensheid.
Angst, boosheid en het verlies van zekerheid en identiteit kunnen gemakkelijk omslaan in geweld, onderdrukking en machtsmisbruik. Als laatste redmiddel wordt gegrepen naar oorlog, strijd en het verslaan van de ‘vijand’. De duistere kant van de man neemt het over. Het beeld doemt op van de man die geen verantwoordelijkheid wil dragen voor zijn eigen gevoelens van onmacht of angst, die zijn pijn en minderwaardigheid projecteert op de wereld buiten hem en daarmee een land of een heel volk mee de afgrond instort. Een man als Bolsonaro van Brazilië voert niet alleen een hetze tegen inheemse volkeren die strijden voor hun oerwoud, hij doet er ook alles aan om het oerwoud nog sneller naar de haaien te helpen. Indianen noemt hij ‘parasieten’ en hij heeft vanaf het begin van zijn presidentschap het oerwoud opengegooid voor mijn- en roofbouw. In de Verenigde Staten was het onder andere Bolton, de voormalige veiligheidsadviseur van Trump, die onomwonden aanstuurde op een full out oorlog met Iran, nadat hij eerder meehielp Irak in de afgrond te storten.  In Engeland is het Boris Johnson die het hele ‘British Empire’ mee naar de bodem van de oceaan sleurt.

Van hoofd naar hart

Het veilige bastion van de man bevindt zich voornamelijk in zijn hoofd. Meningen, oordelen, links-rechts denken, wij – zij. Ieder van ons leeft in zijn eigen veilige bubbel, we kijken naar Sport of naar onze favoriete Netflixserie en we drinken er nog een biertje op, terwijl de wereld – letterlijk – in brand staat. In plaats van iets te doen, zoals de jongeren, blijven we op de bank zitten.
De oplossing ligt echter op een heel ander niveau, vooral ‘lager’, dichter bij de realiteit. Zodra je zakt vanuit je hoofd naar je hart verandert of/of in en/en, wij/ zij wordt ik en jij, afgescheidenheid en veroordeling wordt verbinding, je terugtrekken achter je eigen muur wordt open staan voor de ander, denken wordt voelen en handelen. Willen we verder komen, dan moeten we afdalen, vanuit de ivoren toren van het denken naar de brug van verbinding van het hart. Dat is waartoe vrouwen ons al jaren uitnodigen.

Ton van der Kroon is auteur van ‘De terugkeer van de koning, het boek voor mannen over liefde, lust en leiderschap’ en begeleidt sinds 20 jaar mannengroepen in de Belgische Ardennen. Hij organiseert op 17 november – 2 dagen voor Internationale mannendag – een actie waarop in Nederland en Belgie meer dan 100 mannengroepen  bijeenkomen om met elkaar in gesprek te gaan. WWW.HEARTOFMEN.NET