Versvak | Bas Zwiers: Van Gentleman naar GentleHuMan, een zoektocht…

Dit is de eerste van drie blogs in samenwerking met Versvak. Bas Zwiers* is ambassadeur en kwartiermaker van Stichting Emancipator.

In mijn werk ben richt ik me op ‘toxic masculinity’, hoe kunnen we jongens en mannen betrekken om dit tegen te gaan? Omdat te veel (jonge) vrouwen slachtoffer zijn van de traditionele of stereotype vorm van mannelijkheid. Maar ook (jonge) mannen gaan er onder gebukt, onder deze codering, de druk om een ‘echte man te zijn’. Onderdeel van deze code is ook die van het galant zijn: ‘Be a Gentleman’.

In workshops onderzoeken we deze codering, juist om die te doorbreken, onszelf daarvan te bevrijden. De man die vlees eet, liefst vanaf de BBQ, die met vrienden over voetbal en vrouwen praat tijdens het bier drinken. De man die gevoelens onderdrukt en zijn tranen mogen niet gezien worden. De man als jager, die initiatief neemt, die de kostwinnaar is, die voor een vrouw zorgt. De man als ridder op het witte paard die vrouwen beschermt. De man die een deur voor vrouwen openhoudt, die de rekening betaalt bij een date, die de boodschappen draagt.

Moeten we alles binnen de codering weggooien omdat het bijdraagt aan ongelijkheid? Ik denk het niet, maar we moeten ons er wel bewust van zijn welke ongelijkheid het in stand houdt. En waarom doe ik als man wat ik doe? Omdat ik denk dat het zo hoort, omdat ik denk dat het zo moet? Omdat ik denk dat vrouwen zwakker zijn en daarom mijn hulp nodig hebben?

Benevolent Sexism?

Deze laatste gedachte heeft een definitie, het ‘benevolent sexism’ oftewel ‘goedbedoeld seksisme’, en het galant zijn kan als een vorm hiervan gezien worden. Maar is het galant zijn op zich fout? Of is dat alleen als je dat om die reden doet? Is er een binair antwoord? Of vraagt dit onderwerp om balanceren? Om constant aanvoelen? Om bewustwording? Om een gesprek?

Wat in workshops steeds weer blijkt is dat de codering niet alleen van mannen op mannen wordt doorgegeven, maar ook wordt versterkt door vrouwen in hun interactie met vrouwen, omdat ook zij te maken hebben met een codering, over hoe je een vrouw zou moeten zijn. Draag jurkjes of rokjes, gebruik make-up, laat je versieren, versier niet zelf, zet niet de eerste stap en laat hem betalen.

The man in the mirror

In het kader van mijn werk heb ik vaak in de spiegel gekeken naar waar ik bij mezelf ‘toxic masculinity’ tegenkom. En hoe pijnlijk het soms ook is, dit is een vraag die ik steeds weer wil of eigenlijk moet beantwoorden en ervan te leren. Maar ik merk dat ik het moelijker vind om net zo in de spiegel te kijken naar mijn hoffelijkheid, naar mijn wil om een gentleman te zijn. Zo heb ik het immers geleerd, mijn intenties zijn goed en veelal wordt het gewaardeerd.  Maar eigenlijk zit er ook zeker ongelijkheid in.

Als je mij echt zou kennen, dan weet je dat ik wil leven in een wereld waar we hoffelijk zijn naar elkaar, waarin je deuren voor elkaar open houdt, waarin je iemand helpt om zware tassen te dragen, waarin je af en toe de rekening oppakt. En ‘going Dutch’ gaan, waarbij je de rekening moet uitpluizen en tikkies moet sturen, daar word ik niet heel gelukkig van.

Pleidooi voor hoffelijkheid

Dus ja, ik pak vaak bij een eerste ontmoeting de rekening op, bij dates, maar ook bij zakelijke ontmoetingen. Bij vrouwen en bij mannen. Maar heb er ook geen probleem mee als de ander dat doet. En vind het fijn als bij de tweede ontmoeting de ander het doet, zodat we beide de kans krijgen galant te zijn. Hou ik ook voor mannen deuren open? Ja denk ik wel, toch? Vanaf nu zal ik er in ieder geval op letten! En ik zal met een grote glimlach reageren als een vrouw voor mij de deur openhoudt.

Zo hoeven we de hoffelijkheid niet te verliezen, maar breken we die uit de gevangenis van de codering, hoffelijkheid zou eigenlijk niet alleen een mannelijke eigenschap moeten zijn, maar een menselijke. Vanaf nu wil ik geen GentleMan meer zijn, maar een GentleHuMan….

 

Seksisme in samenwerking met Versvak
Versvak maakt de sociale wetenschappen toegankelijk voor iedereen. Zonder omwegen, zonder poespas en in begrijpelijke taal. Versvak richt zich daarom voornamelijk op korte stukjes tekst met hedendaagse, relevante sociale thema’s en bevindingen uit onder andere de sociologie, politicologie, psychologie, communicatiewetenschappen en onderwijskunde. Door (jonge) wetenschappers en vakidioten met passie voor hun vakgebied.

Voor deze rubriek hebben de teams van Emancipator en Versvak de koppen bij elkaar gestoken om het licht te schijnen op goedbedoeld seksisme. Wat is goedbedoeld seksisme? Wat zijn de gevolgen van goedbedoeld seksisme. Is dit per se slecht? Wat kunnen we eraan doen? Deze en meerdere vragen worden behandeld en beantwoord in deze rubriek.

*Mijn naam is Bas Zwiers. Ik ben een man die zichzelf en andere mannen de vraag stelt ‘Wat voor man wil jij zijn?’. Dat doe ik als ambassadeur en kwartiermaker van Stichting Emancipator. Maar ook als partner en model in het HEAR ME NOW project, waar ik mannen oproep te luisteren naar de verhalen van vrouwen over seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast ben ik een mens die zichzelf en andere mensen de vraag stelt ‘Wat voor een mens wil jij zijn’, dit doe ik onder andere als coördinator van Vreedzaam Oost.

 

Redactionele noot: mocht je nu meer te weten willen komen over ’toxic masculinity’ of andere vormen van masculiniteit, dan is wellicht dit YouTube-filmpje interessant. Daarin wordt besproken hoe Aragorn van Lord of the Rings enkele stereotypes omverwerpt. Hou er wel rekening mee dat niet gehele filmpje genderneutraal of -doorbrekend is:

—–

Omslagfoto door William Fortunato via Pexels