Blog 6. Kevin Klein: Compassie

Dit is blog 6 in de White Ribbon-blogmarathon. Ook meebloggen tegen geweld tegen vrouwen? Kijk hier.

In 2014 emigreer ik vanuit Suriname naar Nederland. Vanuit een redelijke conservatieve omgeving met duidelijk gedefinieerde genderrollen opeens op de toneelschool in Amsterdam. Het leven in Amsterdam is een overweldigende ervaring. Een stad waar diverse mensen samen komen om elk aan een nieuw hoofdstuk te beginnen. In Amsterdam ontmoet ik verschillende mensen. Mensen die mij aanzetten om buiten de kaders van mijn opgelegde waarden en ideeën na te denken. Wat betekent het nog om man te zijn als delen van wie ik ben opeens buiten de klassieke lijntjes vallen?

In 2014 startte een zoektocht die anno 2020 nog niet geëindigd is, maar wel ver gevorderd. Mijn zoektocht begon met mijn worsteling om me continu te conformeren aan het gevestigde machobeeld. Bij het opgroeien hoorde ik in mijn omgeving vaak geluiden zoals: “Een vrouw moet je af en toe gewoon klappen, Wil je niet vechten, ben je een wijf ofzo?”
Zelfs toen op de toneelschool, een best vrij denkende omgeving, heerste er een beeld van wat een succesvolle man is en hoort te zijn. Ik kan mij een gesprek herinneren over wie onder ons succesvol zou worden en ik hoorde toen iemand zeggen: “Nee joh, die is hartstikke gay”.
Met andere woorden: om über succesvol te worden of te zijn, dien je er uit te zien en te gedragen als Rutger Hauer, Daniel Day Lewis of Leonardo DiCaprio. Ongeacht je talent. Jammer genoeg zit er een kern van waarheid in.
Ik gaf de strijd op te conformeren aan het über macho beeld, in 2017 kwam ik uit de kast. Een rare tijd vol onzekerheden en een gevoel van verlies. Het voelde in eerste instantie alsof ik niet meer bij de groep hoorde, dat ik mijn lidmaatschap kwijt was om in bepaalde vrienden groepen iets te mogen zeggen of er bij te mogen zijn. Achteraf gezien viel het wel mee. Ik kwam later pas tot het besef dat ik eigenlijk heel veel gewonnen heb. Innerlijke vrijheid en compassie voor anderen. Toch blijft het vervelend dat het niet-voldoen aan het algemene “machobeeld” de drijvende kracht moest zijn om achter deze conclusie te komen.

Mannelijkheid moet geen harde eis zijn om man te mogen zijn
Mannen zijn in principe de “gate-keepers” van gendergelijkheid. En niet zomaar mannen in het algemeen. De geschiedenis leert ons dat tot op de dag dat van vandaag het voornamelijk cis-gender heteroseksuele mannen zijn. Wij die niet over al die privileges beschikken brengen deze problemen onder de aandacht, maar de realiteit is dat effectieve en permanente verandering vanuit de eerstgenoemde groep moet komen. Was er maar een manier om deze mannen te overtuigen dat ze geen privilege afstaan, maar dat er alleen maar te winnen valt. Want een andere harde realiteit is dat gros van die mannen zelf ook niet aan het ideale “machobeeld” voldoet.

In grotere of kleinere mate wijken we allemaal af van de ideale beelden die we voor onszelf en anderen creëren. Wat mannelijk is in de ene cultuur wordt weer als vrouwelijk gezien in de andere. En begrijp me niet verkeerd, er is in principe niets mis met mannelijkheid en mannelijk willen zijn.
‘Macho’ kan iets heel moois zijn als ik bijvoorbeeld denk aan mijn flamenco lessen. Rechtop staan, brede schouders en sterk samen in liefde met een vrouw dansen. Macho zijn is ook een pauw die pronkt, kleurrijk en liefdevol. Het is iets moois en zou niet met geweld verdedigd of vormgegeven moeten worden. Het is wel noodzakelijk om stil te staan bij de sociale effecten die de maatschappij op het begrip gehad heeft. We moeten af van die checklist waar iemand aan moet voldoen om het ‘macho zijn’ te mogen bekleden. Het is belangrijk om te weten dat we niet overgeleverd zijn aan een pre-geconstrueerd beeld van wie wij zouden moeten zijn. Een groot goed waarover wij mensen beschikken is de mogelijkheid ons imago vorm te geven.
Kneed het tot iets dat fijn is, fijn voor jezelf en voor anderen.

Een wijze man leert van iedereen, een trotse man van niemand.
Anno 2020 woon ik 6 jaar in Amsterdam. Ik heb veel mensen ontmoet en ik heb uit elke ontmoeting iets kunnen leren, en vooral van de mensen waar ik grote meningsverschillen mee had. Het idee van conformeren heb ik los kunnen laten en ben aan het nadenken over de man die ik wil plaatsen in deze maatschappij. Hoe wil ik mijn mannelijkheid vormgeven, wat wil ik uitstralen, wat wil ik mensen meegeven? Ik ben er nog niet helemaal uit, maar voor nu houd ik vast aan compassie. Als theatermaker ligt mijn liefde bij het sociaal-maatschappelijke theaterwerk. Het werken met mensen from all walks of life. Ik wil een man zijn die altijd in de luister-modus zit, zonder oordeel. Die vast houdt aan de mooie dingen die ik van mijn ouders heb geleerd en ervoor zorgt dat die dingen geen blokkade vormen voor de mooie dingen die ik van anderen kan leren.
Er is niets zwaks aan het bijstellen van je menig of perspectief. We zijn mensen die in beweging moeten blijven. Niet alleen mentaal en fysiek maar ook in ideologieën en zienswijzen.
We moeten die beweging niet proberen tegen te werken.
Een maatschappij in beweging is geen zwakte, wel een enorme kracht.


Leestip:

Metamorfosen van Ovidius is een mooie dichtbundel over verandering en menselijke tekortkomingen.

Blog 5. Robert Vos: Het kan … Zonder geweld!

Dit is blog 5 in de White Ribbon-blogmarathon. Ook meebloggen tegen geweld tegen vrouwen? Kijk hier.

Ik denk na over al het geweld tegen vrouwen in onze wereld. Ik wil ook nadenken over mijzelf: zou ik in staat willen zijn om geweld tegen vrouwen te gebruiken? Mijn antwoord luidt zonder enige aarzeling: nee nooit! Ik wil een man zijn die zichzelf in de spiegel durft aan te kijken. Waarom zou je überhaupt geweld gebruiken? Vrouwen en kinderen zijn in onze nog steeds zeer masculiene wereld vrijwel altijd de zwakkere partij. Ik kan er met mijn pet niet bij waarom je als sterke (?) man geweld zou gebruiken tegen kinderen, tegen vrouwen. Waarom? Weegt een – eventueel met geweld – afgedwongen snelle zaadlozing soms op tegen een fijne intieme relatie op de lange termijn? Juist door voor een fijne intieme relatie te gaan voel ik mij echt niet minder man, integendeel. Door jezelf als man kwetsbaar op te stellen wordt het vinden van zo’n fijne relatie alleen maar makkelijker. Probeer het eens. En nog eens. Houd vol. Zonder geweld!

Zelf coach ik vrouwen en mannen op bewust inclusief leiderschap. Opdat iedereen meepraat, meebeslist en meedoet. Zodat iedereen zich betrokken voelt. Zodat iedereen voelt er echt bij te horen. In onze huidige nog immer sterk masculiene samenleving is er nog steeds veel ruimte voor verbetering. Op leidinggevende posities op de werkvloer domineren nog steeds “sterke mannen”. Terwijl er inmiddels veel “slimme vrouwen” afstuderen en beschikbaar komen voor leidinggevende posities. Dat creëert volop ruimte om in een soort van onontbeerlijke samenhang leiding te geven aan onze bedrijven, onze politiek en onze wetenschap. Kijk om je heen en je zult zien dat anno 2020 mannen nog steeds zeer dominant de dienst uitmaken. Onze wereld vraagt om meer samenwerking dan competitie. Meer verbinding dan eenzaamheid. Meer de dialoog dan twistgesprekken of erger: fysiek geweld. Zelfs met hooligans, viruswaanzinnigen, klimaatontkenners en complotdenkers is een dialoog te voeren. Niet met zo’n groep, maar wel individueel. Probeer het eens. En nog eens. Houd vol. Zonder geweld!

Ik werd zeer geïnspireerd door de speech van Emma Watson, wel bekend als Hermione Granger (Hermelien Griffel) in acht Harry Potter films, die zij op 20 september 2014 hield bij de Verenigde Naties in New York bij de aftrap van de “He for She” campagne. Deze “Hij voor Zij” campagne vraagt mannen om op te komen voor gendergelijkheid. De afgelopen zes jaar heb ik mij ingezet om ook in Nederland gendergelijkheid te realiseren. Juist als je bewust kijkt naar wie de leiding heeft in dit land, wie leiding geeft aan onze grote, middelgrote en kleine bedrijven en hoe de genderverhoudingen in de wetenschap liggen, dan schrik je enorm. De cijfers liegen niet. Terwijl onze bevolking uit iets meer meisjes en vrouwen bestaat dan jongens en mannen, zie je dat de macht in bedrijven, bij de overheid en in de wetenschap nog onevenredig bij de mannen ligt. Met alle gevolgen van dien. Juist wij mannen moeten ons inzetten om meer, veel meer feminien leiderschap in onze maatschappij te realiseren. Niet omdat vrouwen belangrijker zijn dan mannen, maar omdat onze wereld te belangrijk is om alleen aan mannen over te laten. Doe mee. Probeer het eens. En nog eens. Houd vol. Zonder geweld!

De 21ste eeuw vraagt om meer creativiteit, meer duurzaamheid en meer innovatiekracht. Meisjes en vrouwen bieden competenties die mannen ontberen, maar die hard nodig zijn om aan deze nieuwe vraag te voldoen. Zoals verbinding, samenwerking en “wij” in plaats van het “ego”. In zo’n wereld past de dialoog. Waarin we actief naar elkaar luisteren. Vragen als iets niet duidelijk is. Doorvragen naar wat er precies achter die mening van de ander zit. En goed luisteren naar de gegeven antwoorden. Opdat je die ander beter begrijpt. Opdat je leert dat er meer in de wereld te koop is dan jouw eigen mening, dan jouw fysieke kracht. Zodat je uiteindelijk empathisch vermogen ontwikkelt, zodat je de ander beter aanvoelt. Probeer het eens. En nog eens. Je kunt het. Zonder geweld!

In zo’n gave wereld past eenvoudigweg geen geweld meer. En al helemaal niet tegen vrouwen. Wij mannen hebben vrouwen hard nodig om te overleven in een vredelievende wereld waar wij onze energie kwijt kunnen in nieuwe creaties, nieuwe duurzaamheid en toepasbare innovaties. Gezien de klimaatverandering, stijgende zeespiegels, dalende bodems, virusuitbraken, armoede en dergelijke zullen we dat hard nodig hebben. In zo’n wereld past eenvoudigweg geen geweld tegen vrouwen. Probeer het eens. En nog eens. Er is nog nooit iemand overleden aan “de dialoog”. Zonder geweld!

Blog 4. Bas Zwiers: ‘Hey meisje, ik ruik je kutje!’

Dit is blog 4 in de White Ribbon-blogmarathon. Ook meebloggen tegen geweld tegen vrouwen? Kijk hier.

Wat voor man ik wil zijn? Ik wil een man zijn de luistert. Niet alleen met mijn oren.

Het was een aantal jaar geleden, nog voor de #MeToo-beweging en er ging iets rond op facebook, over het onderzoek van Atria over seksueel geweld tegen vrouwen. En in mijn omgeving begonnen collega’s, vriendinnen en allerlei andere vrouwen deze cijfers te bevestigen. Ze vertelden niet zozeer wat ze hadden meegemaakt of van vriendinnen hadden gehoord, maar het feit alleen al dat ze zonder twijfel de cijfers herkenden, liet mij best schrikken.

En ik was me bewust dat ik ook niet onschuldig was, in mijn onzekerheid, in mijn verliefdheid en in het moment heb ik niet goed naar mezelf en naar haar geluisterd. Er was geen ja, ook al was er geen nee uitgesproken. Toen die nee er wel kwam, ben ik meteen gestopt, maar toch, dat had eerder gemoeten, ik had beter moeten weten. Volgens velen had ik niks fout gedaan, maar ik heb een prachtvrouw pijn gedaan en haar verloren, dus ik wil hiervan leren, leren luisteren.

In de jaren daarna ben ik actiever geworden bij Emancipator op dit thema. In het betrekken van jongens en mannen in het tegengaan van gendergerelateerd geweld. De gesprekken op gang brengen die ik op mijn 14e had willen voeren, met andere jongens en met mannen. Maar tegelijk ook met vrouwen om te luisteren naar hun verhalen, hun ervaringen en om daarvan te leren.

Leren luisteren

‘Hey meisje, ik ruik je kutje!’ Dit zei een wildvreemde man in de metro tegen een goede vriendin van mij. Jaren later herhaalde ze deze zin in een IMAGINE-workshop die ik gaf. Ik hoorde haar. Mijn hart sloeg even over. En ik wilde die wildvreemde man vermoorden. Ik wilde dit eigenlijk niet horen, niet weten, van haar moet je afblijven…… Maar luisterde ik nu naar haar? Of naar mijn woede?

Zij heeft mij niet nodig om haar te redden, dat kan ze prima zelf. Ik ken weinig vrouwen die zo sterk zijn en zo goed weten wanneer en hoe zij hun ‘Nee’ laten horen. Ze had het nodig dat ik luisterde, dat ik haar de ruimte gaf om dit te delen en verder had ze niet zoveel nodig.

Het is niet nodig dat ik deze man in elkaar zou slaan, in haar naam nog meer geweld aan dit verhaal toevoegen. Maar wat doe ik dan wel? Wat voor man wil ik dán zijn?

Ik wil een man zijn die ook andere jongens en mannen leert luisteren. Niet alleen zodat ze zelf er alles aan gaan doen om geen fouten te maken, maar ook zodat zij leren luisteren naar hun zussen, moeders, nichten en vriendinnen. En daar niet alleen met hen over in gesprek gaan, maar ook met andere jongens en mannen. Zo kunnen we het geweld tegengaan.

Hear me now

Hiervoor heb ik met drie bijzondere vrouwen en met Emancipator samen een nieuw project ontwikkeld, om Nederland te leren luisteren. Hierin richt ik me extra tot de jongens en mannen.

16 november is HEAR ME NOW AMSTERDAM gestart, onze ‘160 days of activism’, met een outdoor- en online-campagne. En vanaf januari een expositie die vier maanden door de stad trekt.

In de expositie vertellen twaalf vrouwen hun verhaal, hun ervaring. Deze kan je in het Nederlands, Engels of Marokkaans beluisteren op je telefoon, terwijl je naar haar foto kijkt. Ook is er een paneel met negen mannen, die zich uitpreken tegen dit geweld.

Een expositie die uitnodigt om niet alleen te luisteren, maar ook met elkaar in gesprek te gaan. We trainen dan ook vrouwen en mannen om zelf dit soort gesprekken te voeren, om naar elkaar te luisteren en waar nodig iemand verder te helpen op weg naar een professional die luistert.

Of ik hierdoor al de man ben die ik wil zijn? De mens die ik wil zijn? Nee, ik maak nog fouten en zal die ook blijven maken. Maar ik blijf luisteren en leren. Fouten worden foutjes en de gesprekken hierover zorgen voor verbinding en sterkere relaties. Dus ik ben in beweging en daar ben ik bij mee.

Meer info: www.hearme.now

Blog 3. Raoul Vries: Moedige Mannen?

Dit is blog 3 in de White Ribbon-blogmarathon. Ook meebloggen tegen geweld tegen vrouwen? Kijk hier.

Wat betekent het tegenwoordig om man te zijn? Uit mijn eigen onderzoek naar ‘De staat van de Man anno 2020’ blijkt dat deze vraag niet zo makkelijk te beantwoorden is. Sterk, standvastig, zelfvoorzienend en dominant zijn eigenschappen die vooral aan mannen worden toebedeeld. Deze eigenschappen zijn al jarenlang de boegbeelden van mannelijkheid. Tijden zijn echter aan het veranderen. Sociale bewegingen, zoals #MeToo en BlackLivesMatter dwingen ons om na te denken over wat het inhoudt om man te zijn. Tegelijkertijd zijn er wereldleiders, zoals Trump, Bolsonaro, Poetin en Erdoğan aan de macht die duidelijk een traditionele mannelijkheid aanhangen. Dan heb je nog het populisme en extreemrechts dat ook teruggrijpt naar oude normen en waarden. Op dit moment ervaren wij de grootste en onzekerste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Hoe vind je als man je (morele) kompas in deze turbulente tijden?

Het verwoestende effect van seksueel geweld

Het is natuurlijk interessant om over trends en ontwikkelingen te schrijven, maar ik zal het eerst dichter bij huis houden. In mijn nabije omgeving heb ik meegemaakt hoe verwoestend seksueel geweld kan zijn. Het verscheurt families en echoot na in generaties alsof het trauma doorgegeven wordt en het een rimpeleffect heeft door tijd en ruimte. Zelf heb ik nooit het idee gehad dat ik vrouwen geweld heb aangedaan. Het enige dat ik fysiek tegen een vrouw heb gedaan is dat ik op mijn elfde een meisje op de grond heb geduwd die mij een trap wilde geven.

Mijn ervaring met seksueel geweld

Ik ben al bijna 18 jaar gelukkig met mijn vrouw. Wij hebben een liefdevolle relatie en helpen elkaar om een beter mens te worden. Wij hebben al op jonge leeftijd elkaars mooie en lelijke kanten gezien en accepteren elkaar zoals we zijn. Een paar maanden geleden realiseerde ik mij echter dat ik mijn vrouw wel geweld aandeed, maar dat dit heel subtiel was. Onbewust domineerde ik de relatie en nam ik veel van haar ruimte in. Het ging vaak om schijnbaar kleine dingen. Ze wilde bijvoorbeeld altijd het eten op tijd op tafel hebben staan als ik thuis kwam van het werk en ze plande haar activiteiten vaak om mijn activiteiten heen. Ik vond het allemaal wel prettig zo, want ik kon dan mijn eigen activiteiten doen zoals ik het wilde. Ik was vaak weinig tot niet bezig met de impact op haar en dan alsnog vond ik dat ze mij niet genoeg ruimte gaf. Toen ik mij dit realiseerde werd ik daar erg verdrietig van, want ik vond het triest dat zij zich voegde naar mijn leven en dat ik daar (onbewust) aan meewerkte. Ik ging er altijd vanuit dat wij een gelijkwaardige relatie hadden, maar dit was zeker niet altijd zo. Nu we daar samen bewust van zijn geworden en we daar met elkaar over hebben gesproken is er een verandering gekomen. We zijn naar elkaar toe gegroeid, doordat ik minder verwachtingen en (onbewuste) eisen stel en mijn vrouw de traditionele waarden van hoe een echtgenote zich moet gedragen heeft losgelaten. Onze relatie voelt hierdoor voor ons nu meer in balans.

De ´subtiele´ vorm van geweld

Ik denk dat bovenstaande subtiele vorm van vrouwen geweld aandoen veel voorkomt. Het is echter zo genormaliseerd dat niemand het meer door heeft. Het (onbewuste) signaal naar vrouwen is dat zij zich moeten voegen naar het leven van hun man. Dat zij mogen doen wat ze willen doen zolang het in de ruimte van de man past. Deze vorm van geweld kan je overal in de samenleving terugzien. Bijvoorbeeld in het arbeidsleven waar vrouwen weliswaar worden ‘toegestaan’ zolang mannen dit goedkeuren en de vrouw zich aanpast. Van echte verandering van het patriarchaat is geen sprake. In dit opzicht is er wel hoop. Uit mijn onderzoek naar ´De staat van de Man anno 2020´ blijkt dat mannen zich vooral identificeren met feminiene eigenschappen, zoals zorgzaam, empathisch, gevoelig en sociaal. Als wij mannen deze eigenschappen zouden integreren met onze masculiene eigenschappen dan zullen deze problemen afnemen. Echte verandering kan pas plaatsvinden als genoeg mannen binnen het systeem bewust worden van hun gedrag en dit aanpakken.

Moedige Mannen

De subtiele vorm van geweld is de voedingsbodem van het zware (seksuele) geweld. Als wij accepteren dat mannen vrouwen blijven domineren dan zullen de excessen blijven bestaan. Dit geeft mannen namelijk te veel ruimte om in een neerwaartse spiraal van assertief naar dominant naar gewelddadig af te glijden. Het wordt tijd dat we dit probleem serieus gaan nemen. Dat #MeToo niet een trend wordt, maar een manier van leven. Dat je niet zonder toestemming vrouwen aanraakt, seksistische opmerkingen maakt en ze ondermijnt en onderdrukt. Dit doen mannen al eeuwenlang. Wordt het niet tijd dat we meer verwachten van mannen en dat mannen meer van zichzelf verwachten? Dat we streven om betere mannen te worden in plaats van genoegen te nemen met hoe de dingen altijd zijn geweest? Het wordt tijd dat wij Moedige Mannen worden!

Over mij

Via mijn blog en coachingspraktijk werk ik aan de persoonlijke ontwikkeling van mannen. Ik ben mijn praktijk begonnen, omdat ik, na onderzoek, zag hoeveel problemen er bij mannen en hun mannelijkheid spelen en hoe weinig hieraan gedaan werd. Mijn praktijk heet dan ook niet voor niets Moedige Mannen coaching. Ik had moed nodig om mijn praktijk te starten na een periode van overspannenheid en soul searching. Mannen hebben moed nodig om ondersteuning te zoeken, dit vol te houden en een beter leven voor zichzelf te willen. Ik ben hier dagelijks mee bezig en ontdek elke keer weer nieuwe lagen van mijzelf. Het is niet altijd makkelijk en het kost mij verdriet, pijn, moeite en onzekerheid, maar het brengt mij ook vreugde, wijsheid en zelfvertrouwen. Het belangrijkste is dat het mij een moedigere en betere man maakt.

Blog 2. Pieter Rogaar: De waarde van woede: zijn boze activisten betere activisten?

Ik zie het nog zo gebeuren. Zij was veel te jong, hij was veel te getrouwd. En hij blééf haar drankjes voeren. Bleef maar aandringen, een hand op haar rug, haar heup, haar dij. De meeste collega’s hadden niets door: de drukte en de muziek van het feest maskeerden wat er gaande was. Zij kon nauwelijks haar ogen openhouden, en zich al helemaal niet staande houden in de rij voor het toilet. Daar hebben we ingegrepen. Met twee andere collega’s hebben we haar in veiligheid gebracht. De maandag erop heb ik het incident bij hun leidinggevenden gemeld.

Dit verhaal is nu al jaren geleden, maar ik kan me de emotie nog goed voor de geest halen. Ik was zó boos: op hem, maar ook op mijn werkgever, dat ze iemand als hij hadden aangenomen. Ik herinner me hoe ik de maandag erop mijn boosheid moest verbijten om tot een zinnige aanpak te komen. Schreeuwen wilde ik, verwijten! Ik wilde schuldigen aanwijzen en onderste stenen boven hebben. Maar ik begreep ook dat die emotie een risico was. Schreeuwers worden lang niet altijd serieus genomen. Alleen als ik me zou beheersen, zou ik de boel kunnen verbeteren.

Aan dit verhaal is niets nieuws. Het gebeurt al zolang er alcohol bestaat, en werkfeestjes, en harde muziek. Ook de rol die wij speelden is een bekende: ben je uitgesproken feminist, dan horen dit soort acties erbij, zo lijkt het. Maar de boosheid vermoeit ook. Als je jaren woest bent zonder merkbare vooruitgang te boeken, dan loop je het risico om uitgeblust en opgebrand te raken. En dat is precies wat we zien gebeuren: burn-out onder activisten neemt steeds grotere vormen aan.

Maar waarom woeden activisten eigenlijk? Wat maakt dat activisme en frustratie zo sterk met elkaar verbonden lijken?

Van oudsher gebruiken activisten woede voor drie doeleinden: om een kwestie zichtbaar te maken, om gelijkgestemden te werven, en om de macht te overtuigen. Wilde je een opinieartikel gepubliceerd krijgen, dan was boosheid een goede insteek, want dat leverde lezers op. Twitter en Facebook hebben die gedachte tot in het extreme doorgevoerd. Het zijn ware ophefmachines. Wie razende reacties weet te ontlokken, krijgt van hun algoritmes een prominente plek in de tijdlijnen van gebruikers. Boosheid werkt ook goed in het werven van nieuwe activisten, want mensen moeten wel uit hun stoel komen om de wereld te veranderen. Wie boos roept, laat daarmee zien dat zijn issue belangrijk is. Boosheid om te overtuigen speelt ook een rol in het bewerkstelligen van de uiteindelijke verandering. Wie het hardst roept, komt op de politieke agenda terecht.

Gedrag en gevoel

Zo opsommend lijkt boosheid een zinnige activistische strategie. Maar er is iets geks aan de hand met al deze vormen van boosheid. Het gaat steeds over boos gedrag, niet over boos gevoel. We doen boos, om mensen te werven, om aandacht te krijgen en om te overtuigen. Wat we daarbij van binnen voelen, is minder van belang. Sterker nog, boosheid kost een hoop energie, en kan het moeilijker maken om goed na te denken over een effectieve aanpak. En dus: wie boos doet komt vooruit, wie zich boos voelt loopt leeg.

Als boosheid zoveel kwaad doet, kunnen we dan niet beter van onze boosheid af proberen te komen? Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want hoewel het boze gevoel niet direct bijdraagt aan je activistische doelen, helpt het je op psychologisch vlak wel degelijk. De onderzoekers Rothschild en Keefer hebben in 2017 onderzocht wat ‘moral outrage’ – je opwinden over sociaal onrecht – je oplevert. Hun conclusie: het helpt je om je schuldgevoel af te wenden, en het beschermt je tegen bedreigingen van je morele identiteit.

Schuldgevoel? Morele identiteit? Maar je bent toch juist boos op die anderen? Wat heeft dat dan met je zelfbeeld te maken? Volgens deze onderzoekers is dat maar een deel van het verhaal. Wanneer je boos wordt over een misstand, dan ervaar je die misstand ook als een persoonlijke aanval, een bedreiging voor jouw wens om een goed mens te zijn. Als iemand van wie je het niet verwacht bijvoorbeeld wordt beschuldigd van geweld tegen vrouwen, wat zegt dat dan over jouw oordelend vermogen? En als diegene in staat is om zulke slechte dingen te doen, wie garandeert jou dan dat jij niet ook tot zoiets in staat bent? Je boosheid helpt je in zulke gevallen, door deze angsten te maskeren. Je bevestigt dat jij een goede persoon bent, door luidkeels het slechte te verwerpen.

Toen ik voor het eerst hoorde over boosheid als beschermingsmechanisme, kon ik het nauwelijks geloven. Boosheid was juist mijn vuur, mijn drijvende kracht – zo dacht ik. Maar toen ik het wat ging onderzoeken, bleek er best wat waarheid in te zitten. Ik voelde vooral veel boosheid over zaken die zich dicht bij mij in de buurt afspeelden. Ik kon me enorm opwinden over een misstand binnen mijn afdeling, maar deed iemand drie afdelingen verderop hetzelfde, dan hoorde je me niet. En misstanden in mijn eigen sector raakten me een stuk meer dan de onthullingen in Hollywood.

Waarom is het van belang dat je hiervan weet, als activist? Als je je boosheid maar zijn gang laat gaan, kan dat je activisme flink in de weg zitten. We gebruiken boosheid vaak om onze aandacht te prioriteren. Boosheid kan zo’n overweldigende en intense emotie zijn, dan we moeilijk aan iets anders kunnen denken. Door te begrijpen dat boosheid meer over ons eigen zelfbeeld gaat dan over onrecht in de wereld, kunnen we op zoek naar andere richtpunten voor ons activisme – waar we bijvoorbeeld meer verschil kunnen maken. We kunnen vrede proberen te sluiten met het ongemak dat sommige onthullingen en misstanden in ons teweeg brengen. Meditatie kan hier een belangrijke rol in spelen. En we kunnen toewerken naar een nieuw soort activisme, een activisme dat ontspringt uit liefde voor de toekomst, in plaats van boosheid over het heden.

Blog 1. Dylan Romeo: Mannen, we hebben een probleem

Dit is blog 1 in de White Ribbon-blogmarathon. Ook meebloggen tegen geweld tegen vrouwen? Kijk hier.

De man van nu bevindt zich in een identiteitscrisis. Hij is niet langer afgezonderd van ontwikkelingen in de samenleving die steeds bepalender worden voor zijn leven. Een man hoort stoer te zijn, dominant, krachtig en vooral: niet gevoelig. De man anno 2020 moet zichzelf steeds weer bewijzen, met risico om status te verliezen aan andere mannen. Gevolg? Het verbergen van kwetsbaarheid achter schuine grappen en het vertonen van machogedrag, met alle gevolgen van dien.

In vroegere tijden was het niet zo’n ramp als je je bestaan binnen de landsgrenzen leidde. Zo nu en dan maakte je een rit met de auto, bij hoge uitzondering stapte je in het vliegtuig en als je geluk had verliet je één keer in je leven het continent. Daarnaast had je een relatief eenvoudige baan en leidde een tamelijk onbezorgd gezinsleven, dat was het dan.

De man van nu wordt geacht een imposante woning te hebben, een dure auto, een lucratieve baan én om de cirkel helemaal rond te maken: een prachtige vrouw. Vooral geen man, want: ‘je bent toch geen homo?’. Die verwachtingspatronen hebben de man enorm belast met een identiteitscrisis. Mannelijkheid wordt vandaag de dag geassocieerd met geweldsdelicten, verkrachting, moord, economische crisis en machtsmisbruik.

Mannen, we hebben een probleem.

Het klopt dat de plegers van deze vergrijpen over het algemeen mannen zijn, maar dit gedrag valt daarmee niet inherent mannelijk te noemen – net zoals empathie niet per definitie vrouwelijk is. Wel grijpen mannen vaker naar verdovende middelen, zoeken ze vaker een uitweg in kansspelen, seks of ongezonde voeding. Ze roken meer dan het vrouwelijk geslacht en kampen vaker met lichamelijke klachten. Daarnaast zijn mannen over het algemeen verre van praters en zoeken minder snel professionele hulp. Het wordt dus tijd dat we de mannelijkheid opnieuw uitvinden, zodat die wél bij deze tijd past en mannen sterker in plaats van zwakker maakt.

De man van nu reflecteert allesbehalve kritisch op zijn levensstijl en geeft zijn manier van leven enkel vorm met statussymbolen als auto’s, kleding en vastgoed. Hij houdt zich hiermee groot, om vooral niet voor ‘softie’, ‘homo’ en ‘vrouwelijk’ uitgemaakt te worden.

Mannen, we hebben een probleem.

Hoe moet het dan wel? De moderne man combineert klassieke mannelijke eigenschappen als ‘verantwoordelijk’ en ‘daadkrachtig’ met klassieke vrouwelijke waarden als ‘zorgzaam’ en ‘empathisch’, om hiermee een nieuwe standaard te creëren. Het is tijd voor de man die zichtbaar zichzelf durft te zijn. Die krachtig is wanneer dat moet, maar zich ook kwetsbaar durft op te stellen. Hij streeft naar een plek in de maatschappij waar hij zichtbaar zichzelf kan zijn, en zet zich af tegen het beklemmende keurslijf van de klassieke man.

Mannen, we hebben een probleem. Laten we er wat aan doen.

Afstudeerders 2020 | Ahmed en Munir: Online challenges

Thema’s van Emancipator hebben ons altijd gecharmeerd. Zo houden zij zich bezig met thema’s als genderongelijkheid, arbeid en zorg, geweld en veiligheid, seksualiteit of seksuele diversiteit. Hun kracht zit hem in het bespreekbaar maken van deze thema’s om zo bewustzijn te creëren over de effecten daarvan en leggen ze uit wat mannen te winnen hebben bij o.a. gendergelijkheid.

Vanaf januari 2020 zijn wij gestart met onze afstudeeropdracht aan de opleiding Culturele Maatschappelijke Vorming (CMV) op de Hogeschool van Amsterdam.
Tijdens onze afstudeeropdracht zijn wij gestart met een actie-onderzoek Dit resulteer tot een beroepsproduct. Mannelijkheid verschilt per cultuur en verwijst naar een aantal eigenschappen, rollen en bepaalde houding dat geassocieerd worden met mannen. Hier verschilt het nogal per cultuur. Wat men in de ene cultuur erg mannelijk kan vinden, kan de ander cultuur als onmannelijk worden ervaren. De verschillen hierin gaan gepaard met stempels. Heb je net andere houding dat jou niet mannelijk genoeg maakt? word je bestempeld als ‘’mietje’’ of andere benamingen.
Dit geeft spanningen en conflicten in de samenleving. Deze spanningen hebben wij ook ervaren. Mede door deze ervaringen hebben wij samen besloten om deels van dit probleem aan te pakken. Desondanks de vele verschillen willen wij als CMV’ers deze norm dat nergens gebaseerd is ruimer te trekken. De reden is dat binnen Amsterdam komen verschillende groepen met een diversiteit aan achtergrond. Veel mannen komen uit landen die niet gewend zijn om over deze thema’s te praten. Vandaar dat wij de noodzaak zien om de mannen te informeren en in gesprek/dialoog te gaan om te zoeken naar acceptatie. Hierdoor kunnen veel mannen zich comfortabeler voelen.
Tijdens de IMAGINE-workshops worden verschillende thema’s behandeld zoals: sekse en gender, vooroordelen en stereotypen, grenzen herkennen en relaties, groepsdruk en (seksueel) geweld. De IMAGINE-workshop draagt voornamelijk bij aan de bewustwording van jongeren rond thema’s als mannelijkheid en vrouwelijkheid, relaties en seksualiteit, grenzen en (seksuele) grensoverschrijding, en het voorkomen van geweld. De workshop is op maat en richt zich op het betrekken van jongens en (jonge) mannen, om de kans op seksuele intimidatie en seksueel geweld tegen meisjes en vrouwen te verkleinen.

Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft Nederland niet zulke onzekere tijden gekend als anno 2020. Vanwege het COVID-19 virus zijn wij genoodzaakt om de richtlijnen van het RIVM aan te houden. Helaas zijn hierdoor de geplande IMAGINE-workshops komen te vervallen. Deze onzekere tijden vragen om creatieve oplossingen. Dit was een moment voor iedereen om out of the box te denken. Wij als CMV’ers hebben geen moment getwijfeld om ons hierbij neer te leggen. Een CMV’er kenmerkt zich als een persoon die innovatief is en op zoek gaat naar oplossingen. Zo hebben wij om ons eindproduct met zijn allen bekommerd met de aanwezigheid van de ZOOM-emancipator. Dit ging niet fysiek helaas maar gelukkig bestaat er binnenkort zelfs 5G internet waardoor onze brainstormsessies virtueel plaats hebben gevonden via het programma ZOOM. Zo zijn wij gekomen tot het volgend idee: de educatieve online challenges.

De zoektocht ging uit naar een manier om alsnog in contact te blijven met onze doelgroep, een manier om de aansluiting bij de jongeren te vinden. Het is niet de bedoeling om continu het wiel opnieuw proberen uit te vinden. Een bestaand sterk idee met een creatief jasje die wij bedacht hebben was onze focus. Zo zetten wij uiteen wat de huidige trends zijn van Sociaal Media Influenceren tijdens deze COVID-19 periode. Wat jongeren aantrekt is het meedoen aan challenges online. Dit is een trend waarbij mensen elkaar uitdagen om steeds een stapje verder te gaan in de challenge. De educatieve online challenges zijn gelukkig geen taboe. Zo kan iedereen vanuit huis in een veilige omgeving hun aandeel doen. De jongeren scoren op de productiviteit omdat zij ontzettend hun best doen om iets goed neer te zetten. Op psychologisch vlak betekent dit dat jongeren minder afgeleid zijn, op fysiek vlak betekent het dat jongeren minder moe raken en zij hebben enorme tijdwinst. Zo geldt voor de jongeren minder tijdverlies. Uit onderzoek blijkt dat een vijfde van de Nederlandse jongeren dagelijks minste 90 minuten kwijt is aan reistijd. Dat is kostbaar tijd van ruim ander halfuur die ook ergens anders ingestoken kan worden. Bovendien begin je je dag niet geïrriteerd omdat je drie kwartier moet afleggen. De educatieve online challenges zijn ideaal voor het combineren met andere zaken. Dat kan iets kleins zijn zoals gamen of huiswerk maken. Hierdoor kunnen wij tijdens deze omstandigheden jongeren thuis bereiken en zorgen ervoor dat zij binnen blijven. Dit was deels de aanleiding geweest voor ons om de educatieve online Challenges te gaan ontwikkelen.

Afstudeerders 2020 | Luka Scheunhage: Mannenemancipatie in de preventieve jeugdhulp

Mijn stageproject was een onderzoek naar de wisselwerking tussen het werk van Emancipator en de (preventieve) jeugdhulp. De grote vraag was of deze twee velden elkaar op een positieve manier zouden kunnen aanvullen en beïnvloeden. Voor dit project ben ik de literatuur ingedoken voor informatie over mannenemancipatie en jeugdhulp en wat eventuele raakvlakken zijn die de verbinding tussen de velden kunnen versterken. Daarnaast heb ik een aantal telefonische consultaties gehouden en enquêtes uitgestuurd naar professionals in de (preventieve) jeugdhulp en wetenschappers die zich met jeugd bezighouden. Zo kon ik, naast theoretische informatie opdoen, ook een beeld vormen over de behoeftes en ideeën uit de praktijk. Het was een bijzondere tijd om stage te lopen, omdat ontmoetingen ‘in levende lijve’ even niet mochten. Ik heb enorm veel geleerd vanuit mijn eigen huis, achter mijn eigen bureau. Terwijl ik onder normale omstandigheden een meeting zou hebben gepland met experts die samen konden komen om hun ideeën en expertise te delen, is dit nu allemaal per telefoon of per mail gegaan. Heel anders, maar niet minder leuk.

Wat vooral uit mijn onderzoek naar voren kwam, was dat traditionele mannelijkheid en mannelijkheidscrises al langer een probleem vormen. En dat het een groter en ingewikkelder probleem vormt dan ik in eerste instantie vermoedde: in mijn onderzoek heb ik onder andere geleerd over geinstitutionaliseerde privileges. Ook werd mannelijkheid in de literatuur vanuit verschillende perspectieven benaderd, wat inhoudt dat er aandacht voor is, maar ook dat er sprake is van fragmentatie.

Daarom is het waardevol om te kijken naar verbinding met de preventieve jeugdhulp. Een goede implementatie van een duidelijke aanpak om kinderen al vroeg te leren wat (mannen) emancipatie is. Hierbij ligt een grote nadruk op goede educatie. Maar wat ook bijzonder was om te ontdekken, iets wat ik niet had verwacht, was de grote vraag naar educatie van professionals. Vanuit de praktijk klonk een duidelijke behoefte: onderwijs voor professionals in de praktijk over bewuste en onbewuste opvattingen van mannelijkheid, stereotypes en emancipatie. Hoe kunnen we professionals onderwijzen, zodat zij de juiste boodschap doorgeven aan kinderen?

Ook ik ben ik me tijdens tijdens mijn stage meer bewust geworden van die onbewuste opvattingen. Voornamelijk het belang van bewustzijn over onbewuste perspectieven als je met kinderen werkt. Deze opvattingen worden door de directe omgeving en de maatschappij als geheel, al vroeg aangeleerd. Dit vormt kinderen en hun blik op gender, mannelijkheid en stereotypes. Door dit al vroeg af te leren (of: niet aan te leren), kunnen kinderen andere perspectieven vormen en kan de aaneenschakeling van stereotypes worden verbroken. Op deze manier wordt de institutionalisatie van privileges en traditionele mannelijkheid niet verder doorgevoerd, en hebben we zelfs een kans op herstructurering! Ik ben blij dat ik mijn onderzoek bij Emancipator heb kunnen doen, met behulp van mijn begeleider, Patrick Engels. Het was een fijne samenwerking, ondanks de afstand. Ik wens Emancipator veel succes toe met de volgende projecten! 💙💜💖

Afstudeerders 2020 | Bobette van Rijswijk: Eerste Hulp bij Billenkoek

Bobette van Rijswijk deed haar afstudeeronderzoek bij Emancipator en schreef een blog over haar ervaringen

Het afgelopen jaar heb ik me, in samenwerking met Emancipator, met veel passie gericht op een ontwerpgericht onderzoek over seksueel grensoverschrijdend gedrag op festivals. De focus voor de ontwerpoplossing lag op de bewustwording van de festivalbezoeker omtrent het (h)erkennen van seksuele grenzen.

Ongevraagd een tik op je bil krijgen tijdens het uitgaan of op een festival lijkt er ook tegenwoordig namelijk nog bij te horen. Seksueel grensoverschrijdend gedrag komt veel voor op ontmoetingsplaatsen waar alcohol en flirten een grote rol speelt, waardoor grenzen makkelijk lijken te vervagen. De grens ligt voor iedereen ergens anders en is dus niet altijd specifiek aan te duiden. Uit mijn onderzoek blijkt dat het vaak onbewust gebeurt en het daarom belangrijk is om hierover het gesprek aan te gaan.

Om bewustwording te creëren rondom het (h)erkennen van seksuele grenzen heb ik ‘Eerste hulp bij Billenkoek’ ontworpen. ‘Eerste hulp bij Billenkoek’ is een campagne waarbij vrijwilligers op een ludieke en laagdrempelige manier seksueel grensoverschrijdend gedrag op festivals bespreekbaar maken. Het idee is dat de vrijwilligers vooraf een training krijgen van Emancipator, waarin zij leren hoe ze het gesprek aan kunnen gaan. In de praktijk zullen zij dit gaan doen door Billenkoekjes uit te delen met daarbij de vraag: ‘Mag ik jou Billenkoek geven?’. Bij ieder koekje zit een vraag of stelling over seksueel grensoverschrijdend gedrag waarover zij het gesprek aangaan. Heb je als festivalbezoeker het gesprek aan durven gaan? Dan krijg je een Billenkoeksticker die kenbaar maakt dat je bewust bezig bent met de seksuele grenzen van jezelf en of die van een ander.

De ludieke touch in het concept is om jongens en mannen te betrekken bij de preventie van seksueel geweld. In veel gevallen van seksueel geweld is de pleger hiervan man. Dit komt omdat jongens en mannen meer risico lopen om pleger te worden door de stereotyperende gendernormen en rollen (‘boys will be boys’, mannen moeten stoer zijn en mannen hebben de macht) die onze samenleving helaas nog steeds kent. Om potentieel plegerschap te voorkomen is het belangrijk dat de campagne ook aanslaat bij jongens en mannen. Humor speelt hierin een belangrijke rol en dat uit zich in de Billenkoekjes en de interactie eromheen.

Het belangrijkste inzicht dat ik heb opgedaan tijdens mijn onderzoek is dat het doorbreken van stereotyperende gendernormen en rollen cruciaal is voor het verminderen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wat vaak nog mist is een positieve benadering om bewustwording te creëren. Tevens zijn de Billenkoekjes in allerlei vormen, maten, kleuren en sekse. De koekjes refereren dan ook naar de mens als individu en de diversiteit die er is onderling, vooral onderling bij vrouwen en bij mannen onderling. Ieder mens is uniek en moet gelijkwaardig behandeld en gerespecteerd worden ondanks genderexpressie, sekse, seksuele oriëntatie, achtergrond of genderidentiteit. Deze factoren mogen nooit een reden zijn om ongewenst aangeraakt te worden en seksueel grensoverschrijdend gedrag te ervaren. Daarnaast zijn de vragen en stellingen gericht op zowel de pleger, het slachtoffer en de omstander, want hoe je het went of keert, iedereen kan een rol spelen in de preventie van seksueel geweld en bijdragen in het creëren van een veilige publieke ruimte.

Durf jij het gesprek aan te gaan?

 

E: bobettevanrijswijk@hotmail.com

Instagram: eerste_hulp_bij_billenkoek

Afstudeerders 2020 | Pauline Hubers: Mensontdekker

Pauline Hubers deed haar afstudeeronderzoek bij Emancipator en schreef een blog over haar ervaringen

‘Mens ontdekker’ laat kinderen opgroeien in een omgeving waar traditionele gendernormen vervagen zodat zij een samenleving kunnen vormgeven waarin iedereen mens kan zijn. Want dat zijn wij tenslotte allemaal.

De afgelopen maanden heb ik design oriented research uitgevoerd om een concept voor Emancipator te ontwikkelen waarmee jongens tussen de 8 en 12 jaar zichzelf los van traditionele mannelijkheidsnormen kunnen ontplooien.  Tijdens desgin oriented research worden maatschappelijke ontwikkelingen en de behoeften en belemmeringen van de doelgroep naast elkaar gelegd om een concept te ontwikkelingen die aansluit op de doelgroep, de huidige en toekomstige maatschappij en de identiteit van Emancipator.

Het doelgroeponderzoek is uitgevoerd in een gemengde klas van leerlingen rond de 10 jaar. Tijdens het onderzoek kwam ik erachter dat kinderen gelijkheid belangrijk vinden en dat ze van mening zijn dat iedereen zichzelf mag zijn. Maar tegelijkertijd zag ik traditionele gendernormen sterk in hun gedrag en gedachtegang terug, waar ze zelf niet bewust van zijn.  Hieruit heb ik de conclusie kunnen trekken dat het niet alleen belangrijk is om een concept te ontwikkelingen gericht op jongens, maar ook op meisjes. Traditionele mannelijkheid en vrouwelijkheid zijn het tegenovergestelde van elkaar en ze houden elkaar in stand. Wanneer we kinderen los van traditionele gendernormen willen laten opgroeien, moet ieder kind bewust zijn van de impact van traditionele gendernormen op zichzelf en op hun omgeving. Om deze bewustwording te creëren is het concept ‘Mens ontdekker’ ontwikkeld, een driedelige workshopserie die met bijhorende tools kinderen activeert om de impact van traditionele gendernormen te onderzoeken en op zoektocht te gaan naar wie zij zelf zijn als mens.

We leven in een tijd waarin aandacht voor zelfliefde en heling van onze innerlijke zelf belangrijker is dan ooit doordat de snelheid en de verwachtingen van de maatschappij onszelf en de aarde hebben uitgeput. Dit hebben we samen veroorzaakt en dit moeten we samen oplossen, daarvoor is collectiviteit nodig. De jonge generatie is wakker en komt op voor hun toekomst, daardoor zijn zij een inspiratie voor de generaties boven hen. Wanneer kinderen van jongs af aan bewust omgaan met genderstereotypering en in alle veiligheid zichzelf kunnen ontdekken zullen zij het begin van een samenleving zijn waarin iedereen zich veilig en vertrouwd voelt om volledig mens te kunnen zijn. Want dat zijn we tenslotte allemaal.